Jaap van Zweden & Der fliegende Holländer

Wagners operaloopbaan krijgt vaart

In 1843 stond Wagner aan het begin van zijn carrière. Twee nu vergeten jeugdopera’s en een grand-opéra hadden hem niet het succes gebracht dat hij verwachtte. Met Der fliegende Holländer kwam dat er wel. De componist raakte geïnspireerd door een satirische novelle van Heinrich Heine, die tijdens een toneeluitvoering in Amsterdam speelt. Daarin figureert een verdoemde Nederlandse zeekapitein die verlost kan worden door de liefde van een vrouw.

Griezelen om een spookschip

Om zijn opera in Parijs uitgevoerd te krijgen componeerde Wagner eerst de centrale aria, de beroemde ballade van Senta. Het dalende kwart-interval, dat telkens in de aanhef van haar frases klinkt, creëert meteen de bijzondere atmosfeer van deze hartenkreet. De Franse hoofdstad wees hem toch af, maar in Dresden begreep men deze nieuwe, doorgecomponeerde opera beter. In het orkest klinkt het natuurgeweld van de zeestormen door. Bij de scènes waarin het spookschip van de mysterieuze Holländer nadert, liepen de rillingen over de rug van het publiek. Voor Wagner lag de weg naar het muziekdrama nu open.