Azart, Come Make Art | Masha Novikova en Annike Kaljouw

Azart, Come Make Art

Kapitein August wilde de VOC-route varen, zei hij, maar dan wel op een andere manier. "Niet om te stelen en te kelen, maar om te spelen en te delen." Inmiddels gestrand -letterlijk- op een Zuid- Amerikaans strandje, waar het wonderlijke verhaal nog altijd verder gaat, onder leiding van een lokale theatergroep.

Kapitein August: “Om een Zottenschuit dertig jaar te kunnen runnen kan je helemaal geen zot zijn. Om je doel te bereiken moet je Laveren – dat is zo hoog mogelijk tegen de wind op te zeilen en dat in een permanente zig-zag beweging. Dat is zoiets als Je Eigen Weg Zoeken Temidden Van De Moeilijkheden.”

Over de filmmakers 

Masha Novikova: Ik heb in de jaren ’80 op het schip gewoond en meegevaren. Ik nam alles serieus, alle problemen en obstakels leken me dramatisch. Van August heb ik geleerd om dingen anders te zien. Lichter. Alles komt vanzelf, zei hij vaak. Toch heb ik later veel documentaires gemaakt, die over oorlog, dictaturen, ellende en strijd vertellen. Dat was succesvol voor mijn carrière, maar zinloos voor de maatschappij: de oorlogen en ellende zijn niet verdwenen. Deze film is mijn eerste komische documentaire, waarin ik de lichtheid van het bestaan graag wil bezingen. 

Annike Kaljouw: Vanaf 2017 volg ik het schip met mijn filmcamera. In Kaap-Verdië zag ik hoe snel August contact legde met de lokale bevolking en hoe het schip een magnetische kracht uitoefende op zoveel verschillende mensen. In een wereld waar veel bepaald wordt door geld en economisch succes, heeft August niet gekozen voor een leven in luxe. Hij wilde de VOC-route varen, zei hij. Maar dan wel op een andere manier: “Ditmaal komen we niet om te stelen en te kelen, maar om te spelen en te delen.” Het raakte mij om te zien hoeveel vrolijkheid en verwondering het schip teweegbracht bij iedereen die het kwam bezoeken. En nog steeds: want het schip ligt nu parmantig op een Ecuadoriaans strandje en doet dienst als theater. Toen Masha vertelde een film te willen maken over 30 jaar Azart, heb ik mijn beeldmateriaal ter beschikking gesteld en aangeboden de film samen te maken.

AZART, COME MAKE ART 

Vrolijkheid brengen aan de mensen is voor de kapitein het belangrijkste doel geweest. Zoals August zelf zegt: ‘Ik wilde een narrenschip optuigen om de wereld mee rond te varen en de lof der zotheid te bezingen’. 

Tot 2020 heeft het schip honderden steden bezocht en opgevrolijkt met theatervoorstellingen. Na 33 jaar vrije vaart maakt het schip een allerlaatste reis. Op wielen, 150 meter over het strand van een Ecuadoriaans vissersdorp. ‘Het schip van de zotten’ was op weg naar Australië, maar toen de pandemie uitbrak en ernstige ziekte werd vastgesteld bij schipper August zette het schip koers richting een laatste ligplaats. 

In de film volgen wij August in zijn missie om het schip een laatste bestemming te geven. Hij bezoekt oude vrienden en familie in Nederland en blikt terug op zijn reizen. Omdat August altijd filmmakers aan boord had, konden we een kleurrijk overzicht maken van de wonderlijke geschiedenis van het theaterschip. Een schip dat voor zovelen een bron van inspiratie is en symbool staat voor het verwezenlijken van dromen. Het credo was: ‘Doe het gewoon. Kom en maak kunst’. Voor velen bleek het een springplank naar een professionele loopbaan in de kunstwereld.