Iconen van de stad

AFC Ajax

Ajax is een van de meeste succesvolle voetbalclubs van de wereld. Aan de hand van Johan Cruijff won Ajax in de jaren ‘70 maar liefst 3 keer de Champions League. Sindsdien staat Ajax niet alleen in Nederland, maar over de hele wereld synoniem voor mooi voetbal. Johan Cruijff was een rasechte Amsterdammer en betekende naast voetballer ook als mens erg veel voor de Ajax. Niet gek dat het stadion van de club sinds 2018 naar hem vernoemd is: de Johan Cruijff Arena. Ajax is de recordkampioen van Nederland.

Rembrandt van Rijn

Hoewel Rembrandt geboren is in Leiden, woonde hij het grootste deel van zijn leven in Amsterdam. Zo schilderde hij op de eerste verdieping van het huidige NH Doelen hotel De Nachtwacht. Rembrandt ligt begraven in de Westerkerk. Hij woonde op de Rozengracht 184, de straat parallel aan de kerk. Tijdens zijn leven was hij soms rijk, en dan weer niet. Hij stierf in 1669 als een arm man. Rembrandt werd dan ook in een huurgraf begraven en waar in de kerk hij precies ligt is niet bekend. Als schilder staat hij bekend om de manier waarop hij licht en donker vastlegde in zijn schilderijen. Over de hele wereld is zijn werk te vinden, maar zijn grootste en belangrijkste werken hangen in het Rijksmuseum, hier in Amsterdam.

André Hazes

André Hazes groeide op in De Pijp en groeide vervolgens uit tot één van de – misschien wel dé – meest bekende Nederlandstalige zanger. Loop een kroeg binnen en de kans is groot dat je klassiekers zoals Bloed Zweet en Tranen, Kleine Jongen of De Vlieger hoort. Hij werd ontdekt als zingende barman in Café de Krommerdt (nu café Plan West) en stond als kind op een sinaasappelkistje te zingen op de Albert Cuypmarkt. Op die plek is na zijn dood een standbeeld geplaatst.

Anne Frank

Verstopt achter een boekenkast schreef Anne Frank in haar dagboek tijdens de Tweede Wereldoorlog. Na de oorlog is het boek uitgebracht en groeide het uit tot een van de meest gelezen boeken ter wereld. Het boek is in meer dan 70 talen vertaald. Mensen van over de hele wereld kennen haar verhaal. Daardoor is Anne Frank een verpersoonlijking geworden van de oorlog, waardoor miljoenen Joodse mensen niet als een anonieme massa worden gezien, maar als personen die echt hebben geleefd. In het Anne Frank Huis kun je met eigen ogen zien hoe de familie ruim 2 jaar zat ondergedoken.

Het Amsterdammertje

Oorspronkelijk zijn de iconische paaltjes – in de volksmond Amsterdammertjes genoemd – gemaakt om de weg en het voetpad van elkaar te onderscheiden en om verkeerd parkeren tegen te gaan. De allereerste paaltjes staan al sinds de 18e eeuw in de stad, versierd met het stadswapen: de 3 Andreaskruizen. Inmiddels vind je Amsterdammertjes in allerlei gedaantes terug: van een biertap tot chocolaatje.

De 3 Andreaskruisen

Waar de 3 Andreaskruisen op het Amsterdammertje en op het stadswapen voor staan? Staan ze voor de 3 plagen die zouden zijn genoemd naar de apostel Andreas, die aan een dergelijk kruis de marteldood zou zijn gestorven. Maar tegenwoordig worden de kruisen vaak geassocieerd met de lijfspreuk van Amsterdam: Heldhaftig, Vastberaden en Barmhartig. Een motto geschonken aan de stad door Koningin Wilhelmina na de Tweede Wereldoorlog. 

Amsterdamse School

De Amsterdamse School, een stijl in de bouwkunst die je overal in de stad terugziet, ontstond tussen 1910 en 1930. De stijl onderscheidt zich door het gebruik van veel baksteen, decoratief metselwerk, gevels met versieringen, laddervensters en details van smeedijzer. Vanwege de socialistische idealen van de oprichters, werden veel woonwijken voor de arbeidersklasse, overheidsinstellingen en scholen gebouwd in de stijl van de Amsterdamse School. In Museum Het Schip kom je alles te weten over de stroming, in kunst, architectuur en huisvesting. Met onze route kun je meteen langs een aantal voorbeelden lopen of fietsen.

De Dam

De naam De Dam is heel logisch: wat nu een plein is, was in de 13e eeuw een dam tussen 2 nederzettingen die op de oevers van de Amstel waren ontstaan. Er zat een sluis in de dam, waarmee schepen geschut werden en waarmee ook gespuid kon worden. De bovenkant van de dam werd door de jaren heen breder, en de schutfunctie verdween. De dam werd zo groot genoeg voor een plein, waar de stad zich omheen ontwikkelde. Inmiddels is het plein het historisch centrum van Amsterdam, de plek waar met het Paleis op de Dam, De Nieuwe Kerk en het Nationaal Monument 3 iconische gebouwen staan. Daarnaast vindt hier ook jaarlijks de Nationale Dodenherdenking plaats.

De Magere Brug

Er is geen stad met meer bruggen dan Amsterdam, en hoewel ze natuurlijk allemaal mooi zijn, is er toch één brug die er met kop en schouders bovenuit steekt: de Magere Brug. Deze witte ophaalbrug over de Amstel is wereldwijd voornamelijk bekend door de vele films die er zijn opgenomen, waaronder de James Bondfilm Diamonds are forever. Daarnaast is de brug ook jaarlijks het decor van het Concert op de Amstel waarmee traditiegetrouw Bevrijdingsdag wordt afgesloten. Er wordt verteld dat als je met je geliefde onder de brug vaart en elkaar kust, je voorbestemd bent om voor altijd samen te zijn. Doe er je voordeel mee. Over de naam gaan veel wilde verhalen rond, maar het echte verhaal is best saai. Er moest een dure en mooie brug komen op deze plek, maar helaas was er niet genoeg geld, waardoor er een goedkopere en smallere brug werd gebouwd: een Magere Brug.

Vondelpark

Het Vondelpark werd in 1865 geopend onder de naam ‘het Nieuwe Park’. Twee jaar later werd het park omgedoopt tot het Vondelpark, omdat er een standbeeld kwam van dichter en toneelschrijver Joost van den Vondel. Het park strekt zich uit vanaf de Stadhouderskade tot aan de Amstelveenseweg. In het stadspark staat onder meer een origineel kunstwerk van Pablo Picasso; de kunstenaar schonk zijn acht meter hoge betonnen vogel Figure découpée in 1965 aan de stad, na een beeldententoonstelling ter ere van 100 jaar Vondelpark. Verder vind je er een Openluchttheater, speeltuinen voor kinderen, tennisbanen en 2 paviljoens: Vondel CS en het Blauwe Theehuis.

Koninklijk Theater Tuschinski

Deze bijzondere bioscoop werd in 1921 gebouwd in opdracht van Abraham Tuschinski. Vanaf 1911 opende de Joodse ondernemer 5 bioscopen: 4 in Rotterdam en eentje in Amsterdam. De Rotterdamse bioscopen werden door het bombardement in de Tweede Wereldoorlog verwoest, de bioscoop in Amsterdam bleef heel. Tuschinski zelf werd opgepakt en stierf in Auschwitz. 100 jaar later kreeg het theater aan de Reguliersbreestraat het predicaat Koninklijk, waardoor de naam nu Koninklijk Theater Tuschinski is. Als een film in Nederland in première gaat, dan wordt vaak de grote zaal van Tuschinksi gebruikt. Niet gek, want de bioscoop, gebouwd in verschillende stijlen waaronder Jugendstil, Art Deco en Amsterdamse School, werd in 2021 door het Britse Time Out Magazine uitgeroepen tot de mooiste bioscoop ter wereld.

Albert Cuypmarkt

De Albert Cuypmarkt is een dagmarkt tussen de Ferdinand Bolstraat en de Van Woustraat die 6 dagen per week geopend is. De markt bestaat al sinds 1905 en is de drukstbezochte markt van heel Nederland en met 260 kramen de grootste dagmarkt van Europa. Of je nou voor groenten, vis, kleding of bloemen komt, op de Cuyp kun je het vinden. De straat en de markt zijn vernoemd naar Albert Cuyp, een Nederlandse schilder uit de 17e-eeuw.

Het Rijksmuseum

Op de kop van het Museumplein staat Het Rijksmuseum. Toen er in 1862 een nieuw museum moest komen voor het Nederlands cultureel erfgoed, werd er een prijsvraag uitgeschreven voor het ontwerp. Echter vond de jury geen van de inzendingen goed genoeg. 10 jaar later werd er opnieuw een prijsvraag uitgeschreven. Dit keer kon de jury wel een winnaar kiezen: het ontwerp van P.J.H. Cuypers. ‘Zijn’ museum werd in 1885 officieel geopend als Rijksmuseum. Het museum biedt een overzicht van de Nederlandse kunstgeschiedenis en jaarlijks komen meer dan 2 miljoen bezoekers van heinde en verre om de collectie te zien. Topstukken zijn onder andere De Nachtwacht van Rembrandt van Rijn, Het Melkmeisje van Johannes Vermeeren De Bedreigde Zwaan van Jan Asselijn.

FEBO

Bakker Johan de Borst was rond 1940 van plan een bakkerij te openen, en wel aan de Ferdinand Bolstraat. De naam FEBO kwam in de papieren, een verwijzing naar Ferdinand Bol. En hoewel die eerste bakkerszaak niet aan de Ferdinand Bolstraat opende maar aan de Amstelveenseweg, bleef de naam FEBO staan. Naast ambachtelijk brood en andere lekkernijen verdiepte Johan de Borst zich in het maken van een snack: de kroket. De vraag naar de kroket werd zo groot, dat de bakkerij uiteindelijk stopte en overging naar de automatiek zoals we die nu kennen.

Noord-Zuidlijn

De Noord-Zuidlijn, oftewel Metro 52, verbindt station Zuid met station Amsterdam-Noord, dwars onder het centrum en het IJ door. Al in 1968 waren er plannen voor deze metrolijn, maar pas in 2002 werd er met de plannen ingestemd. Na jarenlang bouwen werd de metrolijn uiteindelijk in 2018 opgeleverd. Door het diepe graven werden meer dan 700.000 voorwerpen gevonden. Tussen de roltrappen van de halte Rokin zijn 10.000 van de mooiste opgravingen tentoongesteld in een vitrine.